Δικηγορικό Γραφείο

2019-09-03

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΥΖΥΓΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΆΛΛΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 1442 ΑΚ, ο πρώην σύζυγος μπορεί να ζητήσει διατροφή μετά την έκδοση διαζυγίου εάν δεν δύναται να εξασφαλίσει ο ίδιος την διατροφή του από την περιουσία του και τα εισοδήματα του ανεξαρτήτως του ποιος από τους συζύγους είναι υπαίτιος για τη λύση του γάμου. Ειδικότερα ο ένας από τους πρώην συζύγους δικαιούται να ζητήσει διατροφή από τον άλλο: 1) αν κατά την έκδοση του διαζυγίου ή κατά το τέλος των χρονικών περιόδων που προβλέπονται στις επόμενες περιπτώσεις βρίσκεται σε ηλικία ή σε κατάσταση υγείας που δεν επιτρέπει να αναγκαστεί να αρχίσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, ώστε να εξασφαλίζει από αυτή τη διατροφή του, 2) αν έχει την επιμέλεια ανηλίκου τέκνου και γι’ αυτό το λόγο εμποδίζεται στην άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος για ένα διάστημα που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία χρόνια από την έκδοση του διαζυγίου, 3) αν δεν βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή χρειάζεται κάποια επαγγελματική εκπαίδευση, για ένα διάστημα που δεν μπορεί να ξεπεράσει τα τρία χρόνια από την έκδοση του διαζυγίου, 4) σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου η επιδίκαση διατροφής κατά την έκδοση διαζυγίου, επιβάλλεται από λόγους επιείκειας. Εδώ, υπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του δικαστή να επιδικάσει διατροφή στον πρώην σύζυγο εφ’ όσον, κατά την κρίση του, θεωρήσει ότι αυτό είναι δίκαιο.

Η αξίωση διατροφής μετά το διαζύγιο παρέχεται, επομένως, μόνον όταν η διατροφή δικαιολογείται από λόγους κοινωνικούς, ώστε ο πρώην σύζυγος να μη μείνει αβοήθητος, όταν δεν μπορεί με τα εισοδήματα, την περιουσία ή το δυνάμενο να ασκηθεί από αυτόν επάγγελμα, να καλύψει τις ανάγκες διατροφής του, όπως αυτές προκύπτουν από τις, μετά το διαζύγιο, συνθήκες της ζωής του. Συνεπώς, βασικές προϋποθέσεις για τη γέννηση του δικαιώματος διατροφής διαζευγμένου συζύγου είναι, αφενός η ευπορία του υπόχρεου, η οποία πρέπει, να υπάρχει κατά το χρονικό διάστημα για το οποίο ζητείται διατροφή, και δη να υπάρχει η δυνατότητα να καταβάλει διατροφή στον πρώην σύζυγο ενόψει των υποχρεώσεών του δίχως διακινδύνευση της δική του διατροφής, και αφετέρου η απορία του δικαιούχου.

Ο υπολογισμός της διατροφής γίνεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου που προκύπτουν μετά το διαζύγιο και περιλαμβάνει τα αναγκαία για την συντήρηση του , την διατροφή του και την εκπαίδευση του. Έτσι, είναι δυνατόν, ενόψει όλων των συνθηκών ηλικίας, υγείας, ικανότητας ή δυνατότητας προς εργασία, εισοδημάτων, περιουσίας και γενικώς ζωής του πρώην συζύγου, συγκριτικώς πάντοτε προς την ευπορία του υπόχρεου, να γεννηθεί δικαίωμα διατροφής, όταν ο πρώτος, που στο πρόσωπο του συντρέχει μία των προαναφερθεισών προσθέτων προϋποθέσεων (κατά το χρόνο εκδόσεως του διαζυγίου αδυναμία ασκήσεως ή συνεχίσεως επαγγέλματος ή ύπαρξη λόγων επιείκειας), έχει περιουσία, το προϊόν όμως ρευστοποιήσεως της οποίας, μαζί με τα τυχόν υπάρχοντα περιορισμένα εισοδήματά του, δεν επαρκούν υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις, για συνολική κάλυψη των βιοτικών αναγκών, ενώ περαιτέρω, με βάση τη διέπουσα το θεσμό αρχή της επιείκειας, δεν δύναται να αξιωθεί η εκποίηση μικρής εκτάσεως απρόσοδων περιουσιακών στοιχείων, οσάκις η διατήρησή τους επιβάλλεται από λόγους πρόνοιας, προς εξασφάλιση του ιδιοκτήτη, τέως συζύγου, στο μέλλον για αντιμετώπιση έκτακτης οικονομικής ανάγκης.

Το εν λόγω δικαίωμα διατροφής αποκλείεται ή περιορίζεται κατά την διάταξη του άρθρου 1444 εδ. 1 ΑΚ, αν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους, ιδίως αν ο γάμος είχε μικρή χρονική διάρκεια ή αν ο δικαιούχος είναι υπαίτιος του διαζυγίου του- ναι μεν, η υπαιτιότητα του συζύγου δεν αποτελεί προϋπόθεση για την επιδίκαση διατροφής, όμως μπορεί να αποτελέσει δυνητικά, λόγο αποκλεισμού ή περιορισμού της διατροφής-  ή προκάλεσε εκούσια την απορία του (ΑΠ 1567/2012 ΧρΙΔ 2013.362, ΑΠ 348/2006 ΕλλΔνη 49.150, ΑΠ 88/2006 ΕλλΔνη 48.446, ΕφΠατρ 82/2009 ΑχαΝομ 2010.195).

Το ανωτέρω δικαίωμα διατροφής ασκείται με την κατάθεση και κοινοποίηση σχετικής αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, εάν συντρέχει λόγος κατεπείγοντος, ή αγωγής ενώπιον του αρμόδιου Μονομελούς Πρωτοδικείου. Ο έτερος σύζυγος, ο οποίος ενάγεται για την καταβολή διατροφής, στα πλαίσια της άμυνάς του, μπορεί να αρνηθεί την ασκηθείσα αίτηση ή αγωγή και να προβάλει παραδεκτώς τις ενστάσεις: Α) διακινδύνευσης της προσωπικής του διατροφής, Β) αποκλεισμού, άλλως περιορισμού του ύψους της διατροφής για τους λόγους που αναφέρθηκαν ως άνω, Γ) περί καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος για επιδίκαση διατροφής του άρθρου 281 ΑΚ, προβάλλοντας ιδιαίτερα περιστατικά, τα οποία να καταδεικνύουν προφανή υπέρβαση των ορίων της καλής πίστεως ή των χρηστών ηθών ή του κοινωνικού ή οικονομικού σκοπού του διατροφικού δικαιώματος του/της πρώην συζύγου του. Τέλος, νομίμως ο εναγόμενος σύζυγος μπορεί να προβάλει ότι ο δικαιούχος της διατροφής σύζυγος έχει ξαναπαντρευτεί ή συμβιεί μόνιμα με κάποιον άλλο, περιπτώσεις στις οποίες δεν δικαιούται πλέον να ζητήσει διατροφή.

Αν χρειάζεστε βοήθεια σχετικά με διατροφή συζύγου καλέστε μας στο 2103613836.