Εμπορικό Σήμα

Ποιες κλάσεις με συμφέρει να επιλέξω για το εμπορικό μου σήμα; 

Οι κλάσεις είναι κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών στις οποίες ταξινομείται το κάθε σήμα. Η ύπαρξή τους αποσκοπεί στην καλύτερη προστασία ενός σήματος. Συγκεκριμένα, με την επιλογήτης σωστής κλάσης οριοθετεί κανείς το εύρος της προστασίας που επιθυμεί για το σήμα του. Γι’ αυτό σκόπιμο είναι να επιλέγονται με προσοχή και να είναι σαφείς και ορισμένες, προκειμένου να μην συμπλέκονται με το περιεχόμενο άλλων κλάσεων παραπλήσιων σημάτων. Άλλως ειπείν, η εξειδίκευσή τους προστατεύει εν τέλει τον δικαιούχο του σήματος, ο οποίος αποφεύγει τη γέννηση τυχόν κινδύνου σύγχυσης με άλλα παραπλήσια σήματα. 

Μπορώ να κατοχυρώσω ως σήμα το όνομά μου;

Φυσικά. Η κατοχύρωση ονόματος φυσικού προσώπου ως εμπορικού σήματος αποτελεί εκδήλωση της προσωπικότητας.

Θέλω να κατοχυρώσω ως σήμα το όνομά μου αλλά υπάρχει ήδη ομώνυμο κατοχυρωθέν. Τι πρέπει να κάνω;

Αν ένα σήμα αποτελείται από το όνομα του καταθέτη και το ίδιο όνομα έχει κατατεθεί προγενέστερα από άλλον ως σήμα για να διακρίνει τα ίδια ή ομοειδή προϊόντα,  για τη γέννηση κινδύνου σύγχυσης μεταξύ των δύο συγκρουόμενων ονοματικών σημάτων,  πρέπει στο δεύτερο σήμα να προστεθεί κάποιο διακριτικό σημείο. Κριτήριο για το εάν ένα όνομα συνοδεύεται από διακριτικά τα οποία το διαφοροποιούν επαρκώς από ήδη προγενέστερα κατατεθειμένο σήμα,  το οποίο περιέχει ή αποτελείται από το ίδιο όνομα,  αποτελούν οι ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε περίπτωσης. Κρίσιμη είναι η γενική εικόνα την οποία το σήμα δίνει στον καταναλωτή. 

Ποια είναι η διαφορά ενός εμπορικού σήματος από ένα διακριτικό γνώρισμα; 

Διακριτικό γνώρισμα είναι μία ένδειξη, η οποία έχει διακριτική δύναμη και χρησιμοποιείται στις συναλλαγές άτυπα, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια τυπική διαδικασία κατοχύρωσης. Το διακριτικό γνώρισμα αποκτάται με τη χρήση και την καθιέρωσή του στις συναλλαγές. Αντίθετα, το εμπορικό σήμα είναι το διακριτικό γνώρισμα για το οποίο προβλέπεται συγκεκριμένη τυπική διαδικασία κατοχύρωσης στη Γενική Γραμματία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης . Το δικαίωμα στο σήμα αποκτάται με την έκδοση αμετάκλητης απόφασης της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων και την καταχώρισή της στο μητρώο σημάτων και τρέχει αναδρομικά από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης κατοχύρωσης.

Χρησιμοποιώ μία ένδειξη ως διακριτικό τίτλο ή επωνυμία της επιχείρησής μου πολλά χρόνια αλλά δεν την έχω κατοχυρωμένη. Προστατεύομαι;

Τα διακριτικά γνωρίσματα τα οποία χρησιμοποιεί ένας επιχειρηματίας είτε για να διακρίνει τον φορέα/τον έμπορο της επιχείρησης(επωνυμία) είτε για να διακρίνει ονοματικά την ίδια την επιχείρηση ή τμήμα της μόνο ή κατάστημά της (διακριτικός τίτλος) είτε για να διακρίνει τα προσφερόμενα προϊόντα ή υπηρεσίες (διακριτικό γνώρισμα προϊόντος εν είδει σήματος), για τα οποία ωστόσο δεν έχει κατατεθεί αίτηση κατοχύρωσης εμπορικού σήματος στη Γενική Γραμματία Εμπορίου, προστατεύονται δυνάμει του νόμου περί αθεμίτου ανταγωνισμού (146/1914). Μάλιστα, δυνάμει της αρχής της ισότητας που διέπει τα διακριτικά γνωρίσματα, τα ως άνω διακριτικά γνωρίσματα αντιμετωπίζονται σαν εμπορικά σήματα. Απαραίτητο κριτήριο βέβαια είναι η ύπαρξη διακριτικής δύναμης και η χρησιμοποίηση/ καθιέρωση στις συναλλαγές.

Χρησιμοποιώ μία ένδειξη ως διακριτικό γνώρισμα της επιχείρησής μου πολλά χρόνια αλλά δεν την έχω κατοχυρωμένη σαν εμπορικό σήμα. Όταν αποφάσισα να την κατοχυρώσω, διαπίστωσα ότι έχει κατατεθεί αίτηση κατοχύρωσης εμπορικού σήματος από άλλον. Τι πρέπει να κάνω;

Στα διακριτικά γνωρίσματα ισχύει η αρχή της χρονικής προτεραιότητας. Έτσι λοιπόν εάν κάποιος επιχειρηματίας χρησιμοποιεί στις συναλλαγές ατύπως για συναπτά έτη στην αγορά μία ένδειξη ως διακριτικό γνώρισμα που έχει διακριτική δύναμη, την οποία δεν την έχει κατοχυρώσει ως εμπορικό σήμα, κάποιος δε ανταγωνιστής προβαίνει σε κατάθεση αίτησης κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος, η οποία δεν έχει γίνει αμετακλήτως δεκτή, τότε ο πρώτος επιχειρηματίας μπορεί να ασκήσει αναλόγως είτε παρέμβαση (χρόνος πριν από τη δικάσιμο) είτε τριτανακοπή (χρόνος μετά από τη δικάσιμο), επικαλούμενος την αρχή της ισότητας και την αρχή της χρονικής προτεραιότητας. 

Θέλω να κατοχυρώσω ένα εμπορικό σήμα, ωστόσο δεν έχω κάνει ακόμη έναρξη (ατομικής επιχείρησης)/ δεν έχω συστήσει ακόμη εταιρεία. Μπορώ; 

Δήλωση κατοχύρωσης εμπορικού σήματος μπορεί να καταθέσει κάθε φυσικό πρόσωπο. 

Στη συνέχεια μπορεί να γίνει μεταβίβαση σήματος; 

Ναι. Το δικαίωμα στο σήμα είναι μεταβιβαστό εν ζωή ή αιτία θανάτου και μάλιστα ανεξάρτητα από την μεταβίβαση της επιχείρησης. 

Πότε συντελείται η μεταβίβαση ενός σήματος; 

Η μεταβίβαση ενός σήματος συντελείται από την σύναψη της σχετικής σύμβασης (ιδιωτικού συμφωνητικού) μεταξύ του παλαιού και του νέου δικαιούχου. Ωστόσο η ύπαρξη αυτής της μεταβίωβασης για να μπορεί να αντιταχθεί σε τρίτους, θα πρέπει καταχωρηθεί στα Βιβλία Σημάτων του Υπουργείου. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θίγεται το κύρος της, απλά η μεταβίωαση δεν έχει ισχύ έναντι τρίτων. 

Μπορεί ένα σήμα να κατατεθεί από συνεταιρισμό, ένωση ή σύλλογο; 

Φυσικά. Σ’ αυτήν την περίπτωση μιλάμε είτε για ένα συλλογικό σήμα, έαν το σήμα χρησιμεύει ως διακριτικό γνώρισμα των προϊόντων ή υπηρεσιών που πωλούνται, παράγονται ή προέρχονται από τα μέλη τους, είτε για ένα ατομικό σήμα, εάν σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει ο ίδιος ο συνεταιρισμός ή το σωματείο στη δική του επιχείρηση. Στην πρώτη περίπτωση του συλλογικού σήματος το σήμα δεν προσδιορίζει την προέλευση των προσφερόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών από μία μόνο επιχείρηση, αλλά από μία ομάδα επιχειρήσεων, που ανήκου στα μέλη του νομικού προσώπου.

• Τι αλλάζει τελικά ο νέος νόμος περί Σημάτων;

Ο νέος νόμος περί σημάτων εισάγει αλλαγές στη μορφή των προς καταχώρηση σημάτων, τα οποία αποδεσμεύει από τη γραφική αναπαράσταση, προβλέποντας παράλληλα τον θεσμό των σημάτων πιστοποίησης  και παρέχοντας στα διάδικα μέρη τη δυνατότητα υπαγωγής τους στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, με σκοπό την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών.

• Τι όπλα χαρίζει το εμπορικό σήμα στον δικαιούχο με τον νέο νόμο;

1. Όπως και ο προγενέστερος νόμος περί σημάτων, και ο Ν. 4679/2020 προβλέπει τη δυνατότητα άσκησης αίτησης ασφαλιστικών μέτρων ή αγωγής από το δικαιούχο του προσβαλλόμενου σήματος ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου ανεξαρτήτως αξίας του αντικειμένου της διαφοράς, κατά την τακτική διαδικασία. Πλέον, στο Πολυμελές Πρωτοδικείο εισάγονται μόνον οι υποθέσεις στις οποίες σωρεύονται αξιώσεις για αθέμιτο ανταγωνισμό́ ή προσβολή́ διακριτικών γνωρισμάτων (άρθρα 1 και 13 του ν. 146/1914).
2. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ.12 και 47 παρ. 4 στ. γ’ του νέου νόμου, ο εναγόμενος για προσβολή σήματος μπορεί να ασκήσει ανταγωγή με αίτημα την έκπτωση ή την ακυρότητα του σήματος στο οποίο στηρίζεται η αγωγή, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν δυνατό στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας ενώπιον ΔΕΣ (βλ. άρ. 158 παρ. 1 και 162 Ν. 4072/2012).
3. Πρόβλεψη δυνατότητα δημοσίευσης αποφάσεων:

Σύμφωνα με το άρθρο 46 της νέας νομοθετικής ρύθμισης, τα αστικά δικαστήρια ή τα ποινικά δικαστήρια με τις αποφάσεις τους για προσβολή σήματος μπορούν, ύστερα από αίτηση του ενάγοντος ή του πολιτικώς ενάγοντος, αντίστοιχα, και με δαπάνες του προσβάλλοντος το σήμα, να διατάσσουν τα ενδεδειγμένα μέτρα για τη διάδοση των πληροφοριών σχετικά με την απόφαση, καθώς και την ανάρτηση της απόφασης στο διαδίκτυο και την πλήρη ή μερική δημοσίευσή της στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το δικαστήριο αποφασίζει τον προσήκοντα τρόπο δημοσίευσης. Η αξίωση της παραγράφου 1 αποσβένεται, αν η δημοσίευση δεν γίνει μέσα σε ένα έτος από την επίδοση της τελεσίδικης απόφασης στον ενάγοντα ή στον πολιτικώς ενάγοντα.

1. Μάλιστα, και το άρθρο 34 του νέου νόμου, αναφορικά με τα προσωπικά δεδομένα κατά τη διαδικασία καταχώρησης σήματος, προβλέπει στην παρ.8. ότι οι αποφάσεις των Εξεταστών, της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων και των διοικητικών δικαστηρίων, καθώς και των πολιτικών δικαστηρίων επί ανακοπών του άρθρου 583 ΚΠολΔ για την έκπτωση ή ακυρότητα σήματος ή ανταγωγών έκπτωσης ή ακυρότητας μπορεί να καθίστανται δημόσια προσβάσιμες μέσω του διαδικτύου στο κοινό, ώστε να έχει το ευρύ κοινό δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές και ενημέρωσης για λόγους εμπορικής πληροφόρησης, διαφάνειας και προβλεψιμότητας. Κάθε μέρος της διαδικασίας στο πλαίσιο της οποίας εκδόθηκε η απόφαση μπορεί να ζητήσει τη διαγραφή από το κείμενο που αναρτάται στο διαδίκτυο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που περιλαμβάνονται στην απόφαση η οποία αναρτάται στο διαδίκτυο. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται οποτεδήποτε στην αρχή που εξέδωσε ή πρόκειται να εκδώσει την απόφαση και γίνεται δεκτή εφόσον δεν περιορίζει ουσιαστικά το συμφέρον του κοινού για πληροφόρηση, διαφάνεια και προβλεψιμότητα.
2. Πρόβλεψη δυνατότητας υπαγωγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης:

Με το άρθρο 31 του Ν. 4679/2020 εισάγεται η δυνατότητα υπαγωγής στη διαδικασία της Διαμεσολάβησης για διαφορές που εκκρεμούν ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων, κατόπιν υποβολής από τα μέρη κοινής αίτησης διαμεσολάβησης, οποτεδήποτε μετά την κατάθεση ανακοπής, αίτησης έκπτωσης ή ακυρότητας και παρέμβασης. Η αίτηση κατατίθεται στη Διεύθυνση Σημάτων και διαβιβάζεται στη Διοικητική Επιτροπή Σημάτων και με την κατάθεσή της, αυτομάτως η διαδικασία ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων καθώς και οι προθεσμίες αναστέλλονται και συνεχίζουν να τρέχουν από την ημέρα επανάληψης της διαδικασίας. Η διαμεσολάβηση ολοκληρώνεται μέσα σε ένα εξάμηνο που αρχίζει από την επομένη της υποβολής του αιτήματος ενώ τα μέρη μπορούν να συμφωνούν εγγράφως παράταση της ανωτέρω προθεσμίας για χρονικό διάστημα έως τρείς (3) μήνες με κατάθεση της σχετικής συμφωνίας παράτασης στη Διεύθυνση Σημάτων. Τα μέρη ορίζουν από κοινού διαμεσολαβητή νόμιμα διαπιστευμένο στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 202 του ν. 4512/2018 ή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και περαιτέρω, συμφωνούν από κοινού με τον διαμεσολαβητή τις ειδικές λεπτομέρειες για τη διαμεσολάβηση στην οποία παρίστανται μετά του πληρεξούσιου δικηγόρου τους. Η πληρεξουσιότητα για την παράσταση των μερών διά πληρεξούσιου δικηγόρου ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων καλύπτει και τη συμφωνία περί υπαγωγής στη διαμεσολάβηση. Μετά το πέρας της διαδικασίας της διαμεσολάβησης υπογράφεται πρακτικό διαμεσολάβησης ή αποτυχίας αυτής, το οποίο κατατίθεται στη Διεύθυνση Σημάτων και διαβιβάζεται στη Διοικητική Επιτροπή Σημάτων.