Αποποίηση κληρονομιάς
Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δήλωση βούλησης του προσωρινού κληρονόμου στον οποίο έχει επαχθεί η κληρονομιά ότι δεν δέχεται την κληρονομιά και δεν επιθυμεί να καταστεί οριστικός κληρονόμος. Η αποποίηση της κληρονομιάς γίνεται με δήλωση στη Γραμματεία του κατά τόπον αρμοδίου Πρωτοδικείου (στην περιφέρεια του οποίου είχε την κατοικία ή τη διαμονή του ο κληρονομούμενος). Η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομιάς είναι τέσσερις (4) μήνες από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής και του λόγου της κληρονομιάς. Η τελευταία βραχεία προθεσμία παρατείνεται και γίνεται ένα (1) έτος σε περίπτωση που ο κληρονόμος ήταν κάτοικος εξωτερικού ή σε περίπτωση που η επαγωγή της κληρονομιάς έγινε όσο ο κληρονόμος κατοικούσε στην αλλοδαπή.
Αποποίηση κληρονομιάς
Μπορεί να γίνει μερική αποποίηση; Μπορεί δηλαδή η αποποίηση να αφορά μόνο μέρος της κληρονομιάς;
Η αποποίηση μπορεί να αφορά μόνο στο σύνολο της κληρονομιάς και όχι σε ένα μέρος της.
Τι συμβαίνει σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία των τεσσάρων (4) μηνών και ο κληρονόμος δεν προέβη σε αποποίηση;
Σ’ αυτήν την περίπτωση καθίσταται οριστικός κληρονόμος της κληρονομιάς παρά τη θέλησή του και η κατάσταση αυτή είναι αμετάκλητη, ακόμη και εάν η παράλειψη αποποίησης οφείλεται σε αμέλειά του. Συνεπώς βαρύνεται για το τυχόν παθητικό της κληρονομίας (χρέη) ακόμη και με την προσωπική του περιουσία, μην έχοντας δυνατότητα να περιορίσει την ευθύνη του μέχρι το ενεργητικό της περιουσίας.
Από πότε αρχίζει να τρέχει η τετράμηνη προθεσμία της αποποίησης;
Η τετράμηνη προθεσμία αρχίζει να τρέχει από τότα που ο κληρονομούμενος έμαθε την επαγωγή της κληρονομίας στο πρόσωπό του καθώς και τον λόγο της επαγωγής. Αναλυτικότερα, σε περίπτωση εξ αδιαθέτου διαδοχής ο κληρονόμος μαθαίνει την επαγωγή με την επέλευση του θανάτου του κληρονομούμενου και την γνώση ότι είναι ο πλησιέστερος συγγενής. Εάν πάλι υπάρχει διαθήκη, το τετράμηνο αρχίζει να τρέχει από τη δημοσίευση της διαθήκης. Γνώση του λόγου της επαγωγής σημαίνει στην πράξη η γνώση του κληρονόμου ότι είναι η κληρονομιά προήλθε από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου.
Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς από τον κληρονόμο, επάγεται η κληρονομιά στους κληρονόμους αυτού; Αυτοί πώς προστατεύονται;
Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς, η κληρονομιά επάγεται στους κληρονόμους του αποποιήσαντα κληρονόμου. Σ’ αυτό το σημείο λοιπόν ο αποποιήσας θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε περίπτωση που υπάρχουν κατιόντες (τέκνα), διότι η τυχόν κατάχρεη κληρονομία επάγεται σ’ αυτά. Σ’ αυτό το σημείο σκόπιμη είναι η έγκαιρη αποποίηση της κληρονομιάς και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου εκ μέρους των γονέων του κατόπιν χορηγήσεως σχετικής άδειας από το αρμόδιο Δικαστήριο.
Πώς προστατεύεται ο κληρονόμος σε περίπτωση κατάχρεης κληρονομίας;
Σε περίπτωση που η κληρονομία είναι κατάχρεη, υπάρχει δυνατότητα να προστατευτεί ο κληρονόμος χωρίς να χρειάζεται να αποποιηθεί απαραιτήτως την κληρονομιά: η αποδοχή της κληρονομίας με το ευεργέτημα της αποδοχής. Η διαδικασία αυτή γίνεται με δήλωση που υποβάλλεται στη Γραμματεία του κατά τόπον αρμοδίου Πρωτοδικείου (με βάση τον τόπο της τελευταίας κατοικίας ή διαμονής του κληρονομούμενου) και για την οποία συντάσσεται σχετική έκθεση. Αποτελέσματα της αποδοχής της κληρονομιάς με το ευεργέτημα της αποδοχής είναι ότι ο κληρονόμος ευθύνεται εφεξής για τα χρέη της κληρονομιάς μέχρι το ενεργητικό της κληρονομιάς. Δηλαδή για το παθητικό της κληρονομιάς δεν ευθύνεται πλέον με την προσωπική του περιουσία παρά μόνο με το ενεργητικό της κληρονομίας και όσο αυτό επαρκεί.