Αξιόγραφα

Αναλυτικότερα, τα αξιόγραφα είναι κινητές αξίες, έγγραφα δηλαδή καθημερινής συναλλαγής, τα οποία ενσωματώνουν ένα ιδιωτικό δικαίωμα, το οποίο ασκείται και μεταβιβάζεται μόνο με τη νόμιμη κατοχή του εγγράφου αυτού. Τα αξιόγραφα εν γένει ενσωματώνουν δύο δικαιώματα: ένα εμπράγματο δικαίωμα επί του εγγράφου και ένα ενοχικό δικαίωμα επί του εγγράφου. 

Η σημασία των αξιογράφων στη σύγχρονη οικονομική ζωή είναι ιδιαιτέρως σημαντική, κυρίως μετά τη ραγδαία ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς. Η κύρια χρήση των αξιογράφων στις σύγχρονες συναλλαγές είναι ως χρηματογράφων, δηλαδή ως μέσων πληρωμής και πιστώσεως, τα δε δημοφιλέστερα αξιόγραφα είναι η επιταγή και η συναλλαγματική.

Το μεγαλύτερο προτέρημα των αξιογράφων είναι η μεταβίβαση της κυριότητας πραγμάτων, ανεξαρτήτως τόπου και κυρίως χωρίς την διακίνηση πραγματικού χρήματος. Ωστόσο το γεγονός της άρρηκτης σύνδεσης δικαιώματος και τίτλου με τέτοιο τρόπο, ώστε η μεταβίβαση του εγγράφου να συνεπάγεται και μεταβίβαση του ενσωματωμένου σ’ αυτού δικαιώματος, δημιουργεί σημαντικό θέμα στην περίπτωση απώλειας ή καταστροφής του εγγράφου, ειδικότερα για την ενάσκηση του συγκεκριμένου δικαιώματος που εγχαρτούται στον τίτλο του αξιογράφου. Ο Αστικός Κώδικος είναι σ’ αυτήν την περίπτωση σαφής και ορίζει στο άρθρο 895ΑΚ: «Σε περίπτωση κλοπής, απώλειας ή καταστροφής του ανώνυμου χρεογράφου, ο μέχρι τότε κομιστής του μπορεί, εφόσον δεν ορίζεται σ’ αυτό το αντίθετο, να κηρύξει με τη διαδικασία που ορίζει ο νόμος, τον τίτλο ανίσχυρο ή να απαγορεύσει στον οφειλέτη να πληρώσει σ’ εκείνον που τον παρουσιάζει». Πρόκειται για τη διαδικασία κήρυξης ενός αξιογράφου ως ανίσχυρου. Το δε άρθρο 896 ΑΚ ορίζει ότι: «Εκείνος που προκάλεσε την κήρυξη του χρεογράφου ως ανίσχυρου, εκτός από το δικαίωμα να ασκήσει την αξίωσή του δυνάμει του χρεογράφου, έχει και το δικαίωμα να απαιτήσει από τον οφειλέτη να εκδώσει νέο τίτλο. Η δαπάνη βαρύνει εκείνον που το ζητά».